Ingenieus van grijs naar groen op hoofdwandelpaden en boulevard

De gedaanteverwisseling van Floriade Expo 2022 naar een toekomstige Almeerse woonwijk zal groot zijn. Van wereldtuinbouwtentoonstelling, waar bezoekers zich laten inspireren rond het thema ‘Growing Green Cities’, naar de moderne, lommerrijke woonwijk Hortus. Of is het verschil toch minder groot dan het lijkt? Want ten eerste erft de woonwijk het vele groen van de expo, ten tweede blijft de woonwijk gebruik maken van de uniforme verharding die in een wiskundig grid over het terrein wordt aangelegd. Daarvoor heeft MBI De Steenmeesters een speciale familie grastegels ontwikkeld, variërend van dicht tot (half)open, zodat de randen van het straatprofiel steeds groener worden dankzij het ingeplante gras.

Menno Olthof, Teamleider Advies van MBI: “De gemeente Almere heeft een doorkijk gemaakt naar die toekomstige woonwijk Hortus. Daar moet duurzame, zo groen mogelijke bestrating komen die regenwater kan opvangen. Eerst moet het echter een karakteristieke bestrating voor de Floriade zijn. Ga daar maar aanstaan als ontwerper. Bureau ZUS heeft de wensen visueel vertaald en een straatbeeld ontworpen die zowel expowaardig is als later past in het straatbeeld van een woonwijk. Samen met Bureau ZUS, de ontwikkelcombinatie Amvest – Dura Vermeer en MBI is de uiteindelijke grastegel ontwikkeld. Wij zijn van mening dat deze bestrating in veel meer woonwijken kan worden toegepast – we nemen de serie in onze brede collectie klimaatadaptieve bestrating op – omdat dit straatprofiel praktisch, robuust, groen, duurzaam én circulair is. Want bij de productie maken wij gebruik van teruggewonnen betongranulaat, conform de ambitie van Almere, architect en ontwikkelcombinatie.”

Slimme oplossing

Bureau ZUS bedacht een uniek aanzicht van een straat die aan weerszijden alsmaar meer opgaat in het groen. Met in het midden een goottegel waarin overtollig hemelwater wordt opgevangen. Menno Olthof: “Na de eerste uitvraag waar ideeën konden worden aangedragen, is MBI als één van drie partijen gevraagd het voorstel verder uit te werken. We kozen in de basis voor betontegels van 50×50 cm en 12 cm dik en boulevardtegels van 100×100 cm en 12 cm dik. Zodat er straks bouwverkeer en verhuiswagens over de straten van Hortus kunnen rijden, waar het nu nog wandelpaden van de Floriade zijn. Het gewenste groenbeeld creëren was een lastigere opgave. Hoe creëer je grote randen met gras met daartussen tegels? Veel open ruimte, weinig beton voor de sterkte en kans dat de tegels ‘gaan lopen’. Het team vond een slimme oplossing door voor de buitenste stroken een ondervloer in het stramien van 50×50 cm betontegels te maken waarin de kleine tegels worden verzonken. Deze ondervloer, gemaakt van open-structuur beton, biedt voldoende bodem voor grasgroei/waterafvoer en zorgt tegelijkertijd voor stabiliteit. De grotere tegels worden van elkaar gescheiden door passtukken. Voordeel is dat de losse tegels onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen en zetten. De onderbouw heeft onderling voldoende steun zodat de bestrating ook bij zware belasting robuust genoeg is; ook op de groenranden langs de opsluitbanden. Dit concept werd door de hoofdaannemer als beste uitwerking van de ontwerpgedachte verkozen.”

Tijdige productiestart

MBI is na de gunning in juli 2020 gestart met de voorbereidingen voor de productie van de 40.000 m2 die tot dusver in de plannen nodig is. Essentieel daarbij was het vroegtijdig bestellen van de benodigde mallen. Menno Olthof: “Op de Floriade zijn proefstroken aangelegd, waarbij we konden ervaren hoe het beeld zou zijn en de uitvoering het beste kon verlopen, inclusief finetuning van zuignappen en klemmen voor de machinale verwerking. Inmiddels wordt continu gewerkt aan de bestrating.”

Eerlijke uitstraling

De betontegels zijn uitgevoerd met een laag onderbeton en deklaag met fijner toeslagmateriaal. Menno Olthof: “Het was mogelijk om esthetisch van alles toe te voegen aan de deklaag of de tegel na te behandelen of te coaten, maar daar is bewust niet voor gekozen door de architect. Een eerlijke uitstraling die het van het strakke ritme en de combinatie beton en groen moet hebben. Het mooie is dat het straatmeubilair en de trappen in dezelfde betonkleur grijs harmonieus onderdeel zijn van de basisbestrating. Enkele pleinen worden verbijzonderd. Zo maken wij betontegels met een toeslagmateriaal in de deklaag dat hetzelfde oogt als de halfverharding op die pleinen. Het zijn weloverwogen architectuurkeuzes, die wij vanuit onze expertise in betonnen bestratingen goed kunnen invullen. Binnen het budget dat ervoor was uitgetrokken.”

Waardering voor samenwerking en eindresultaat

MBI levert vanaf 2020 alle type elementen verhardingen aan op de Floriade en de elementen worden in een hoog tempo efficiënt aangebracht conform de gewenste planning van aannemer Dura Vermeer. De eerste reacties op de bestrating zijn positief, zowel qua verwerking als esthetisch eindresultaat. Menno Olthof: “Een betontegel van 50x50x12 cm lijkt simpel, maar voor deze bestrating is bundeling van kennis en ervaring essentieel geweest. Niet alleen van alle afdelingen binnen MBI wordt het uiterste gevraagd, ook de bijdrage in kennis en kunde van aannemer Dura Vermeer, Bureau ZUS, Witteveen+Bos en onze mallenfabrikant zijn onmisbaar. Er is hier sprake van een sterk bouwteam. Dat moet ook wel, er is heel wat gepuzzeld om aan de specifieke wensen van architect en gemeente Almere te voldoen. Mooi passend bij het beeld dat Almere wil uitstralen en passend bij een duurzame Floriade 2022. Dit is allemaal vervat in een uniek straatprofiel en een bijzondere grastegelfamilie.”